Susbaint
Tha an asgair tha e na ìomhaigh reul-eòlasach anns a bheil òraid, còmhradh no aithris air a bhriseadh a-steach gu h-aithghearr, gus caractaran mac-meanmnach no fìor a thoirt a-steach. Leis a ’ghoireas seo bidh thu a’ feuchainn ri aire a ’ghlacadair a ghlacadh agus a’ toirt seachad faireachdainn, beachd no smaoineachadh.
Mar eisimpleir:
Oh sgòthan dorcha brònach
cho duilich sa choisicheas tu, faigh mi a-mach às na bròn sin
agus thoir mi gu na honduras
bhon mhuir càite a bheil thu a ’dol!
(Gil Vicente, Comadaidh Rubena).
Anns a ’chumantas, tha an dàrna neach air a chleachdadh anns an asgair agus, aig amannan, tha e a’ toirt a-steach “acclamation to nothingness”. A bharrachd air an sin, mar as trice bidh exclamation no comharran ceist an cois an fhigear seo.
Leis gur e amas an goireas seo aire an neach a tha fosgailte don teachdaireachd a ghlacadh, mar as trice thèid a chleachdadh ann an òraidean a tha deònach an toirt seachad gu beòil, leithid sgriobt dealbh-chluich. Tha e cuideachd na ghoireas farsaing ann am bàrdachd.
Bha am figear litreachais seo gu math ath-aithriseach ann an dealbhan-cluiche na Seann Ghrèig, anns an robh na caractaran a ’fuaimneachadh nan dealbhan-cluiche le an cùl ris a’ phoball.
- Faodaidh e seirbheis a thoirt dhut: Dàin liriceach
Eisimpleirean de asgair
- Oh cogadh buadhach, eireachdail!
Annadsa bha na cuaraidhean ri phàigheadh,
annadsa tha ar bàsachadh a ’fuireach
airson glòir air neamh agus cliù air an talamh,
annadsa cha dèan an t-sleagh cruaidh a-riamh mearachd
tha eagal air nin air fuil chàirdean;
a ’toirt air ais concordes dhutsa ar daoine
de leithid de mhiann agus uiread de desferra.(Juan de Mena, Labyrinth of Fortuna)
- Oh oidhche stiùir thu!
O oidhche, nas bòidhche na an latha!
O oidhche a chuir thu ri chèile, A ghràidh le leannan,
ghràdhaich a-steach don Beloved cruth-atharraichte!(Naomh Eòin na Croise, Oidhche dhorcha)
- BeathaDè as urrainn dhomh a thoirt dhut
ri mo Dhia a tha a ’fuireach annam,
mura h-eil e gad chall
airson am b ’fheàrr dha tlachd a ghabhail?(Naomh Teresa Ìosa, Tha mi a ’fuireach gun a bhith a’ fuireach nam broinn)
- Às deidh, O fhlùr Hysteria!, ghlaodh thu agus rinn thu gàire;
do phògan agus do dheòir a bh ’agam nam bheul;
do ghàire, do chùbhrachdan, bha na gearanan agad leam.(Ruben Dario, Flùr Daisy)
- Thig, oidhche shocair, oidhche shocair agus ghruamach,
thoir dhomh mo Romeo agus, nuair a gheibh mi bàs,
gearradh e ann am mìle rionnag beag bìodach:
bidh an cumadh a ’coimhead cho brèagha
gu bheil an saoghal, ann an gaol leis an oidhche,
stadaidh iad ag adhradh don ghrèin ghoirt.(Uilleam Shakespeare, Romeo agus Juliet).
- Tonnan mòra gu bheil thu a ’briseadh rughadh
air na tràighean fàsail is iomallach,
paisgte ann an siotaichean foam,
Thoir leat mi!(Gustavo Adolfo Becquer, Rhyme LII).
- Agus nochd i rùisgte uile ...
Oh dìoghras mo bheatha, bàrdachd
rùisgte, leam gu bràth!(Juan Ramón Jiménez, Thàinig, an toiseach, fìor-ghlan).
- Oh aodach milis airson m ’olc a chaidh a lorg,
milis agus toilichte nuair a bha Dia ag iarraidh,
còmhla tha thu nam chuimhne
agus còmhla rithe na mo bhàs conjured!(Garcilaso de la Vega, Sonnet X.)
- Lean air adhart le: Figearan reul-eòlasach no litreachais
